Balığın insan sağlığına faydaları nelerdir ?
Hücre yapısını cilt bütünlüğünü koruyan, yaşlanmayı önleyen, hastalıklardan koruyan anti-inflamauvar bir besindir.
Kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı, haşhimoto gibi troid hastalıkları, romatizmal hastalıklar, nörolojik hastalık belirtilerini hafifletmektedir.
Yağlı balıklar omega-3 yağ asitlerince zengindir. Balıktaki omega-3 yağ asitleri olan EPA ve DHA vücutta sentezlenemediğinden dışarıdan alınması gerekmektedir.
EPA kalp ve damar hastalıkları DHA ise beyin gelişimi ve sinir sistemi için oldukça yararlıdır.
Deniz balıkları iyot içermektedir. D vitamini ve iyot içerdiğinden dikkat, hafıza, öğrenme becerilerine olumlu katkı sağlamaktadır.
Balık hangi sıklıkla tüketilmelidir ?
Sağlıklı beslenme için haftada en az 2 kez 350 gr balık tüketilmesi önerilir. Balık pişirirken omega-3 yağ asitlerinden daha iyi yaralanmak için yüksek ısıdan ve kızartmadan uzak durulmalı, fırında-ızgarada veya buğulamada tercih edilmelidir.
Balık nasıl zehirler ?
Balığın yapısında doğal olarak bulunan biyojen aminlerden histidin;
Balığın üretimi, işlenmesi ve depolanması sırasında bakterilerin aktivite göstermesi sonucu hem gıdanın bozulması hem de gıda zehirlenmesinden sorumlu toksik bileşik histamine dönüşmektedir.
Balıklarda özellikle histamin oluşumuna rastlanmaktadır.
Balıkta yüksek oranda histamin oluşumu insanlarda histamin (Scombroid) zehirlenmesine neden olmaktadır.
Histamin zehirlenmesi yüksek miktarda histamin içeren taze, donmuş veya konserve balıkların tüketimi sonucu ortaya çıkmaktadır
Histamin genellikle hamsi, uskumru, somon, ton balığı gibi kırmızı etli (koyu etli) ve/veya yağlı balıklarda ortaya çıkmaktadır.
Mezgit ve kalkan gibi beyaz etli balıkların etlerinde histidine rastlanmadığı için bu balıklar ne kadar kötü koşullarda saklanacak olursa olsun histamin oluşumu görülmemektedir .
Histamin zehirlenmesine yaygın bir şekilde rastlanan diğer tip balıklar ise; tuna (Euthynnus pelamis), sarı kuyruktur.
vücuda alımdan birkaç dakika ile 3 saat içinde etki göstermektedir.
Bu zehirlenmenin en yaygın belirtileri baş dönmesi, bayılma, kaşıntı, ağızda yanma hissi ve yutmada yetersizliktir.
Sağlıklı ve taze balık tüketimi, bakteriyel aktiviteyi önleyerek toplum sağlığının korunması açısından balık ve balık ürünlerinin mümkün olduğunca düşük sıcaklıklarda ve hijyenik ortamlarda depolanması gerekmektedir.
Biyojen aminlerin artışını önleyici tedbirlerden sayılan, kışın dahi yakalanan balıkların soğuk hava sistemli depolarda buz içinde muhafaza edilmesi ve soğuk zincirinde saklanması ile birlikte dondurulmuş olması gerekmektedir.
Toplumdaki risk grupları; Gebe-emzikli ve yaşlı bireylerde dikkatle tüketilmeldiir.